Dit is Barneveld - Kleine Barneveldse Beek

Door het dorp Barneveld of vlak langs de dorpskern liep vroeger een aantal beken. De Grote Barneveldse Beek vormde eeuwenlang gedeeltelijk de grens tussen de ambten Barneveld en Ede. De Kleine Barneveldse beek liep dwars door het dorp en werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw grotendeels overkluisd. Inmiddels is, nabij het voormalige markthallen complex, weer een gedeelte zichtbaar gemaakt. Alle beken rond Barneveld – en dat zijn er nogal wat – monden uiteindelijk uit op de rivier de Eem bij Amersfoort.

Startpunt: kruispunt Nieuwe Markt – van Limburg Stirumlaan

Ondergronds
In het Centrum van Barneveld is de beek overkluisd en dus ondergronds en niet zichtbaar.  Maar vanaf de Nieuwe Markt komt de beek weer boven en kunnen we hem een stukje volgen. Het eerste stukje is sterk gekanaliseerd.

Loop de Van Limburg Stirumlaan in en volg de beek tot aan het kruispunt met de Groen van Prinstererlaan. Steek hier over en neem het pad langs de beek.

Afhankelijk van het jaargetijde krijg je bij de stuw een beetje de indruk met welke kracht het water in de beek zich verplaatst. Een snelheid die je verder in de beek maar op weinig plekken duidelijk zichtbaar in beeld krijgt, maar die er natuurlijk wel is.

Volg het pad langs de beek richting de muziektent.

Hier krijgen we een indruk hoe de beek zich door het landschap heeft gekronkeld. De walkanten zijn niet recht en worden vooral op z’n plaats gehouden door de boomwortels van de oude bomen die langs de beek staan.

Waar de Kleine Barneveldse Beek de Dr. Kuyperlaan kruist kijken twee in brons gegoten kinderen over de stenen brug naar het water. Het beeld werd gemaakt door kunstenares Greet Grottendieck en onthuld in 1995. In deze omgeving waren vroeger, en ook nu, enkel scholen te vinden.

Als we zelf naast de kinderen plaatsnemen, kunnen we zelf ook in het heldere water van de beek kijken. Met een beetje geluk zien we niet alleen eenden, maar ook visjes zwemmen.

Steek  over en volg de beek verder via het pad aan de linkerkant. Niet overal langs de beek is een pad, maar u kunt hem een behoorlijk eind volgen. Natuurlijk kunt u er ook voor kiezen om na de scholen terug te lopen en even neer te strijken bij de Muziektent om daar van de rust te genieten.

 

Molenbeken
Bij Barneveld loopt een aantal beken, die alle in westelijke richting stromen en via het Valleikanaal uitkomen in de Eem. De belangrijkste zijn, van zuid naar noord, de Modderbeek, de Barneveldse Beek, de Kleine Barneveldse Beek, de Esvelderbeek en, op de grens met Hoevelaken, de Hoevelakense Beek. Nabij het huis ‘De Schaffelaar’ liep vroeger de Papiermakersbeek. Deze naam verweest naar de papiermolen die hier ooit heeft gestaan. Ook langs de Grote Barneveldse beek stonden drie of vier watermolens. Deze zijn geleidelijk aan allemaal buiten gebruik geraakt, mede doordat de lage waterstand in de zomers ervoor zorgde dat het moeilijk was om de molens rendabel te houden.

Kleine Barneveldse Beek
De Kleine Barneveldse Beek ontstaat ten oosten van Barneveld uit een paar beken die dicht bij het station van Barneveld bij elkaar komen. Dit bovenstroomse deel wordt gevoed door regenwater van het landbouwgebied ten oosten van Barneveld. Het water uit de waterpartijen in het Schaffelaarse Bos, stroomt onder de van Zuijlen van Nieveltlaan in Barneveld door en komt vervolgens ook in de Kleine Barneveldse Beek uit. De beek stroomt door het meer noordelijke deel van Barneveld. Ten westen van Barneveld heeft de beek als gevolg van het aanleggen van een omleidingskanaal twee lopen: een in 1970 gegraven rechte loop en een daaraan parallel lopende nog een intact zijnde oude meander. De meander is in particulier bezit. Door versnelde afvoer van water was de aanvoer daarvan voor de meander te gering geworden, maar inmiddels zijn plannen voor verbetering en herstel uitgevoerd. De oude, natuurlijke meanderende loop is weer in gebruik genomen.
Deels loopt dit stukje beek door een loofbos dat in het voorjaar een grote bloemenrijkdom ten toon spreidt.

Het is een fraai voorbeeld van beekherstel!   Meer informatie over de Barneveldse beken vindt u op: www.sprengenbeken.nl/barneveldse-beken/#Barneveldse%20Beek